Μια νέα σελίδα στις αντικαρκινικές θεραπείες ανοίγεται με την ανακοίνωση ότι ένας γενετικά τροποποιημένος ιός που αναπτύχθηκε από αμερικανούς επιστήμονες μπορεί με μια απλή ένεση να «σκοτώνει» επιλεκτικά τους όγκους του καρκίνου αφήνοντας ανέπαφους τους υγιείς ιστούς του οργανισμού. Ο JX-594, όπως ονομάζεται, δεν είναι ο πρώτος αντικαρκινικός ιός που σχεδιάζεται στο εργαστήριο καθώς η «ιολογική» θεραπευτική προσέγγιση διερευνάται επισταμένα τα τελευταία χρόνια από τους επιστήμονες.
Ωστόσο οι ιοί του είδους που έχουν αναπτυχθεί ως τώρα παρουσιάζουν αποτελέσματα μόνον όταν εισαχθούν εντοπισμένα στα κύτταρα των όγκων γιατί αλλιώς το ανοσοποιητικό σύστημα τους αναγνωρίζει ως ξένο σώμα και επιτίθεται εναντίον τους.
Μεγάλο πλεονέκτημα
Το μεγάλο πλεονέκτημα του νέου ογκολυτικού ιού είναι η ικανότητά του να «διαφεύγει» από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Ως αποτέλεσμα μπορεί να εγχυθεί ενδοφλέβια στο αίμα και να «κυκλοφορεί» άφοβα στον οργανισμό επιτιθέμενος μόνο στα καρκινικά κύτταρα χωρίς να επιφέρει βλάβες στα υγιή.
Ο JX-594 αποτελεί προϊόν της συνεργασίας αρκετών εργαστηρίων, με επικεφαλής τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οτάβα στον Καναδά και της εταιρείας βιοτεχνολογίας Jennerex.
Βάση ο ιός του εμβολίου της ευλογιάς
Όπως περιγράφουν στο άρθρο τους που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nature» οι ερευνητές τροποποίησαν τον ιό vaccinia, ο οποίος έχει χρησιμοποιηθεί με μεγάλη επιτυχία στο εμβόλιο κατά της ευλογιάς.
Για να πολλαπλασιαστεί και να ενεργήσει από τη στιγμή που θα εισαχθεί στον οργανισμό ο τροποποιημένος ιός χρησιμοποιεί ένα χημικό μονοπάτι το οποίο είναι κοινό σε μια σειρά καρκίνων.
Αφού περάσει σε αυτό το μονοπάτι, κατευθύνεται προς τα καρκινικά κύτταρα και επιτίθεται σε αυτά καταστρέφοντάς τα.
Μικρή αλλά πολλά υποσχόμενη δοκιμή
Στο πλαίσιο της μελέτης ο JX-594 χορηγήθηκε ενδοφλέβια σε διαφορετικές δόσεις σε 23 ασθενείς με διάφορες μορφές καρκίνου που είχαν παρουσιάσει πολλαπλές μεταστάσεις.
Στους επτά από τους οκτώ ασθενείς που έλαβαν την υψηλότερη δόση ο ιός πολλαπλασιάστηκε στους όγκους αλλά όχι στους υγιείς ιστούς. Στους έξι από αυτούς οι όγκοι παρέμειναν σταθεροί ή άρχισαν να συρρικνώνονται.
Στο πλαίσιο της δοκιμής χορηγήθηκε μόνο μια δόση του ιού, καθώς οι ερευνητές ήθελαν να εξετάσουν σε αυτό το πρώτο στάδιο την ασφάλεια και όχι την αποτελεσματικότητά του.
Στην επόμενη φάση η θεραπεία θα δοκιμαστεί σε 120 ασθενείς με πρωτογενή καρκίνο του ήπατος, καθώς ο ιός έχει δείξει σε προηγούμενες δοκιμές πολύ καλά αποτελέσματα εναντίον των όγκων στο ήπαρ.
Μηδαμινές παρενέργειες
Ο JX-594 παρουσίασε σημαντικά πλεονεκτήματα και στο πεδίο των παρενεργειών. «Με τη χημειοθεραπεία υπάρχουν σοβαρές παρενέργειες» δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ο Τζον Μπελ του Ινστιτούτου Ερευνών του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Οτάβα και επικεφαλής των ερευνών.
«Οι ασθενείς που έλαβαν αυτή τη θεραπεία παρουσίασαν μόνο συμπτώματα γρίπης για ένα εικοσιτετράωρο και στη συνέχεια καμία παρενέργεια» υπογράμμισε.
Ο καθηγητής Μπελ παραδέχθηκε ότι η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε πολύ αρχικό στάδιο, εμφανίστηκε όμως ιδιαίτερα αισιόδοξος. «Πιστεύω ότι σύντομα οι ιοί και οι άλλες βιολογικές θεραπείες θα αλλάξουν πραγματικά τη θεραπευτική προσέγγιση του καρκίνου» τόνισε.